10.02.17

Furtka „zawsze możesz zrezygnować” w rzeczywistości zwiększa zaangażowanie w sporcie

Kiedy Juliusz Cezar przekraczał Rubikon, powiedział: „Kości zostały rzucone” oznajmiając tym samym, że nie ma już odwrotu. Dziś używamy tego zwrotu w sytuacjach, w których nie możemy zawrócić z obranej drogi, gdy zapadła nieodwołalna decyzja. Na łamach Psychological Science naukowcy zastanawiają się nad tym, kiedy taki moment przychodzi w sporcie i co sprawia, że osoba podejmująca wysiłek nie cofa się z obranej drogi. Porównywano pewne sytuacje do tego, co dzieje się chociażby w biznesie. Jeśli nie skończymy jakiegoś projektu w określonym terminie, możemy zostać zwolnieni. Jesteśmy więc w pewnym sensie zmuszeni do działania nie tylko w określonych ramach, ale i w konkretnym kierunku.

W opisywanym eksperymencie osoby badane były proszone o ułożenie puzzli w zamian za zapłatę za udział w badaniu. Pozwolono im na rezygnację z zadania. Założono, że jeżeli osoby badane otrzymają „furtkę” w postaci możliwości rezygnacji z pozornie nudnego zadania, skorzystają z niej. Tymczasem, wbrew założeniom, uczestnicy wykazywali większe zaangażowanie, rozwiązywali więcej układanek i robili to szybciej. Widząc tę ciekawą zależność naukowcy postanowili przeprowadzić dwa kolejne badania. Wyniki pierwszego badania zostały potwierdzone.

Jak to możliwe, że pozostawienie możliwości rezygnacji z jakiegoś zadania powoduje, że dana osoba wykonuje je z większym zaangażowaniem? Autorzy badania wskazują między innymi na zjawiska związane z odpowiedzialnością. Jeśli dana osoba ma możliwość rezygnacji, to jeżeli decyduje się na kontynuowanie zadania, robi to z własnej woli. Wówczas przejmuje na swoje barki pełnię odpowiedzialności i czują się bardziej zaangażowani vxptelf. Przekraczają Rubikon.

Inne wytłumaczenie dotyczy identyfikacji z celem. Jedną z podstawowych zasad wyznaczania celów jest to, że powinny one być osobiste – co oznacza, że kiedy są „nasze”, a nie narzucone przez kogoś, łatwiej nam się z nimi identyfikować. Co za tym idzie, większe jest nasze zaangażowanie w ich realizację.

Wyniki tego badania mogą przydać się szczególnie trenerom i wychowawcom. Opisane w Psychological Science mechanizmy pokazują, w jaki sposób można zachęcić zawodników do tego, aby „nie odpuszczali i walczyli dalej” mimo dyskomfortu. To dodatkowy czynnik, który przecież często powoduje, że szczególnie młodsi zawodnicy rezygnują z wykonywania danego zadania. Oczywiście nie chodzi o manipulowanie zawodnikami. Zdarza się, że trenerzy mówią: „Zawsze możesz zrezygnować”, po czym wyciągają wobec zawodników konsekwencje w postaci kar lub zakazów. Chodzi o faktyczne pozostawienie możliwości. Zdaję sobie sprawę z tego, że wydaje się to wbrew „interesowi” trenera czy klubu. Jednak dzięki tak otwartej postawie możliwe jest prawdziwe kształtowanie nastawienia i motywacji zawodnika. Chętnie będzie on wychodził poza strefę własnego komfortu.

Pozostawienie „furtki” pomoże wam w wyznaczaniu celów i we wzbudzaniu pozytywnego nastawienia w zawodnikach. Pozwoli też sportowcom na przypomnienie sobie, po co tak naprawdę robią to, co robią. A to często najważniejsze pytanie.